ڕۆژى جیهانى گۆچانى سپی

15.10.2023
جەماوەر نیوز
پێویسته‌ ڕۆژه‌که‌ به‌رز رابگرین، له‌به‌رامبه‌ر پێدانى هۆشیارى زیاتر به‌هاوڵاتیان له‌به‌رامبه‌ر نابینادا، چونکه‌ ئه‌و گۆچانه‌ ره‌مزى نابینایه‌.
وه‌زاره‌تى کارو کاروبارى کۆمه‌ڵایه‌تى ،ئه‌م ڕۆژه‌ له‌ ته‌واوى نابینایانى جیهان و کودستان به‌ تایبه‌ت پیرۆز ده‌کات و هیوادارین ئه‌م ڕۆژه‌ ببێته‌ وێستگه‌یه‌کى نوێ بۆ به‌ره‌و پێشچوون و به‌دیهێنانى ئاواته‌کانى سه‌رجه‌م نابینایان . وه‌ پاڵپشتى و پشتیوانى بۆ هه‌مو تاکێکى خاوه‌نپێداویستى تایبه‌ت دوپات ده‌که‌ینه‌وه‌،  دواکارین ھه‌رچى زووه‌ له‌ شه‌قام و شوێنه‌ گشتیه‌کان رێگاى تایبه‌ت به‌ نابینایان دروست بکرێت وه‌کو ھه‌موو دنیا که‌ جێى پیاده‌ى نابینا جیاوازه‌ ، له‌گه‌ڵ هیواى ئاینده‌یه‌کى گه‌ش و ڕۆشن بۆ هه‌موو لایه‌کتان ، ته‌مه‌ناى خێرو خۆشى و ته‌ندروستیه‌کى باش ده‌که‌ین بۆتان .
جارێکى دیکه‌، ئه‌م ڕۆژه‌ پێ‌ شکۆیه‌تان لێ پیرۆز بێ و خواى گه‌وره‌ یارو  یاوه‌رى خێرو خۆشیتان بێت.
به‌ڕێزان ئه‌مڕۆ ئاشناتان ئه‌که‌ین به‌ کورته‌یه‌کى مێژووى سه‌باره‌ت به‌گۆچانى سپى و نابینا.  
یه‌که‌م ده‌رکه‌وتنى گۆچان به‌ ڕه‌نگى سپى له‌ به‌ریتانیا بوو له‌ ساڵى ١٩٢١ له‌ لایه‌ن Gmes Biggه‌وه‌ به‌کار هات دواى له‌ ده‌ست دانى چاوه‌کانى و نابینا بوونى هه‌ڵسا به‌ ڕه‌نگکردنى گۆچانه‌که‌ى به‌ ڕه‌نگى سپى بۆ ئه‌وه‌ى له‌ کاته‌ تاریکه‌کان گالیسکه‌ و ئۆتۆمبێله‌کان هه‌ستى پێبکه‌ن له‌کاتى په‌ڕینه‌وه‌ له‌ شه‌قام.
دواى ١٠ ساڵ له‌ ساڵى ١٩٣١ له‌ فره‌نساش ئه‌م گۆچانه‌ سپه‌یه‌ سه‌رى هه‌ڵدا له‌ لایه‌ن Guilly D.Herbemont یه‌که‌م بزووتنه‌وه‌ى نیشتمانى بوو که‌ پشتگیرى له‌ بڵاو کردنه‌وه‌ى گۆچانى سپى کرد تایبه‌ت به‌ نابینایان وه‌ هه‌ر له‌م ساڵه‌ له‌ ڕاپۆرتێکى که‌نالى BBC گۆچانى سپى وه‌ک و هێمایه‌کى نێوده‌وڵه‌تى بۆ نابینایان ناسێندرا، به‌ڵام له‌ ویلایه‌ته‌ یه‌کگرتوه‌کانى ئه‌مریکا یه‌که‌م ده‌رکه‌وتن فه‌رمى گۆچانى سپى له‌ لایه‌ن Lyndon Johnson له‌ سالى ١٩٦٤ بوو له‌ ژێر ناونیشانى ڕۆژى پاراستنى گۆچانى سپى بۆیه‌ له‌
15ـى 10ـى هه‌موو ساڵێک ئه‌م یاده‌ ده‌کرێته‌وه‌ له‌ لایه‌ن کۆمه‌ڵه‌ و ڕێکخراوه‌کانى تایبه‌ت به‌ نابینایان بۆ داواکردنى مافه‌کانیان.
گۆچانى سپى بۆ خه‌ڵک هۆکارێکه‌ بۆ ناسینه‌وه‌ى نابینایان، بۆ نابینایانیش ئامرازێکه‌ بۆ پشت به‌ خۆبه‌ستن و دۆزینه‌وه‌ى ڕێ.
 ڕاسته‌ ئه‌م ڕۆژه‌ به‌ ناوى گۆچانى سپییه‌ و پێویسته‌ خه‌ڵک بزانێت گوچانى سپى چییه‌، به‌ڵام له‌ هه‌مان کاتدا ئه‌م ڕۆژه‌ ده‌رفه‌تێکه‌ بۆ زیاتر ئاشنابوونى خه‌ڵک به‌ مافه‌کانى نابینایان و ئاگاداربوونیانه‌ له‌و خزمه‌ت و ده‌ستکه‌وتانه‌ که‌ نابینایان بۆ کۆمه‌ڵگه‌ هه‌یانبووه‌.
له‌سنوری کارى به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تى گشتى ( 2445 ) نابینا سودمه‌ندن، ئه‌وه‌ش به‌پێى ئاماره‌ فه‌رمییه‌کانى به‌ڕێوبه‌رایه‌تى گشتى چاودێرى گه‌شه‌پێدانى کۆمه‌ڵایه‌تى سلێمانی.
 پێویسته‌ ڕۆژه‌که‌ به‌رز رابگرین، له‌به‌رامبه‌ر پێدانى هۆشیارى زیاتر به‌هاوڵاتیان له‌به‌رامبه‌ر نابینادا، چونکه‌ ئه‌و گۆچانه‌ ره‌مزى نابینایه‌.
ئایه‌ که‌سى نابینا چى ده‌بینێت؟؟
له‌وانه‌یه‌ هه‌موومان وا بزانین که‌سى نابینا تاریکیه‌کى ره‌ش بیبینێت وه‌کو چۆن ئێمه‌ هه‌ردوو چاومان داده‌خه‌ین تاریکیه‌کى ره‌ش ده‌بینین به‌ڵام له‌ ڕاستیدا که‌سى نابینا هیچ نابینێت ته‌نانه‌ت تاریکیش به‌ڵکو هیچ شتێک نابینیت(nothing) له‌وانه‌یه‌ بپرسن جیاوازى چییه‌؟ وه‌ هیچ شتێک چییه‌؟
ئه‌گه‌ر ده‌ته‌وێ ئه‌و هه‌سته‌ت بۆ دروست بێ ته‌نیا چاوێک دابخه‌ ئه‌وه‌ى تر کراوه‌ بێ بزانه‌ چى ده‌بینى له‌و چاوه‌ى داخراوه‌ ؟ تاریکى ده‌بینێ ؟ نه‌خێر به‌ڵکو تۆ هیچ نابینى بۆیه‌ که‌سى نابینا بێ به‌شن له‌بینینى تاریکیش ..


زۆرترین خوێندراو